Elektrisch rijden is hot. Op dit moment speelt er in Nederland een politiek debat omtrent elektrisch rijden. Kabinet Rutte III wil in 2030 alleen nog nieuwe auto’s zonder uitstoot. Maar ook verschillende automerken investeren flink in de ontwikkeling van elektrische modellen. Deze maand werd bijvoorbeeld bekend dat Audi de komende vijf jaar 14 miljard investeert in autonoom en elektrisch rijden. Audi werkt hierin samen met Porsche en Volkswagen. Het is dus niet langer Tesla die de elektrische automarkt domineert. Shell heeft onlangs NewMotion overgenomen, een scale-up in laadpaaldiensten. Grote traditionele partijen investeren in de toekomst van elektrisch rijden. Dit, en vele andere indicaties, geven aan dat er een grote verandering lijkt aan te komen binnen de mobiliteitssector. In dit artikel doen we enerzijds onderzoek naar het financiële plaatje omtrent elektrisch rijden en anderzijds de haalbaarheid van het nieuwe kabinetsdoel.
Toekomstschets
De toekomstschets is inmiddels gemaakt: in 2030 kopen Nederlanders alleen nog maar elektrische auto’s. Dit zou met name haalbaar worden gemaakt door de subsidies en belastingmaatregelen die het kabinet hiervoor in gedachten heeft. Recent zijn vertrouwelijke stukken gelekt die behoren tot de ‘mobiliteitstafel’, een onderdeel van het klimaatakkoord. Volgens deze stukken zijn de regering en de mobiliteitssector het nagenoeg eens over alle regelgeving en subsidies die nodig zijn om elektrisch rijden te bevorderen tot de nieuwe Nederlandse standaard. Een regeling die op dit moment al van kracht is: tot 2020 betaal je voor een volledig elektrische auto helemaal geen motorrijtuigenbelasting en daarnaast een lage bijtelling van 4% per jaar.
Trend laat zien: steeds meer mensen kopen een elektrische auto
Steeds meer mensen kopen een elektrische auto. Afgelopen oktober (2018) was bijvoorbeeld het percentage nieuw verkochte elektrische auto’s 6,2% van het totaal aantal verkochte auto’s. Wanneer je dit over een langere periode bekijkt (jan-nov 2018) zien we dat het verkoop marktaandeel 4,4% is, in dezelfde periode vorig jaar was dit nog 1,9%, dit betekent over het jaar gezien een stijging van 2,5%. Het totaal aantal elektrische auto’s in Nederland is op dit moment ca. 133.000.
De angst om stil te komen staan
Volgens een peiling onder 18.000 mensen van het ING Economisch Bureau overweegt 40% van de mensen bij een volgende auto een volledig elektrisch exemplaar aan te schaffen. Van de groep ondervraagden zegt 50% niet toe te zijn aan een elektrisch voertuig. Maar wat zijn dan de drempels? Uiteraard zijn de aanschafkosten een argument. Echter, ook een minder duidelijk gegeven blijkt een drempel: de angst om stil te komen staan. Met een ‘normale’ auto zijn we natuurlijk gewend om binnen luttele kilometers brandstof te tanken. Wat betreft elektrische auto’s is men nog wat sceptisch in hoeverre het aantal publieke laadpunten afdoende is voor alle gebruikers die ze nodig hebben. Op dit moment zijn er ca. 35.000 publieke laadpunten in Nederland. Wanneer we naar onderstaande kaart kijken van de laadinfrastructuur van Nederland blijkt dat je het beste binnen de Randstad kan wonen wanneer je een elektrische auto rijdt. Daarnaast is er natuurlijk de mogelijkheid om thuis zelf een laadpaal te installeren.
Oplaadkosten
Maar er zijn meer kosten waar je rekening mee dient te houden. Ook oplaadpunten kunnen veel geld kosten. Echter, sommige gemeenten installeren een oplaadpunt gratis om dit te stimuleren. Mensen die geen geld willen betalen voor een laadpaal, of geen eigen grond hebben om een paal op te plaatsen, zijn aangewezen op de publieke laadpalen. Wanneer iemand afhankelijk is van het publieke laadnetwerk dan valt er weinig voordeel te behalen met betrekking tot de kosten.
Voor deze laadpalen heb je namelijk een abonnement of laadpas nodig. Bij dergelijke abonnementen dient rekening gehouden te worden met een maandbedrag, prijzen variëren van €0,- tot €5,- per maand. Daarnaast komen hier zaken bij kijken als de eventuele transactiekosten per laadsessie, de prijs per kWh, landen waar de pas geldig is of bijvoorbeeld de opzegtermijn.
Het maakt dus uit wáár je je auto oplaadt. Wanneer de auto thuis of op werk geladen kan worden dan kost elektrisch rijden ongeveer de helft in vergelijking tot regulier rijden. De exacte kosten voor opladen aan een niet-publieke laadpaal zijn afhankelijk van de stroomtarieven die de energieleverancier hanteert. Voor onderstaande berekening is een stroomtarief van €0,205 per kWh gebruikt.
| Verbruikerskosten (verbruik per 100km) | |||||
| Kilometer p. jaar | Tazzari Zero
(8,8 kWh) |
Renault Zoe (10,5 kWh) | Nissan Leaf ‘18 (10,6 kWh) | Hyundai IONIQ (11,5 kWh) | Tesla model S (17,9 kWh) |
| 15.000 | € 270,60 | € 322,88 | € 325,95 | € 353,63 | € 550,43 |
| 20.000 | € 360,80 | € 430,50 | € 434,60 | € 471,50 | € 707,25 |
| 30.000 | € 541,20 | € 645,75 | € 651,90 | ||
Kosten benzine auto vs. elektrische auto
De overheid heeft gepland om in 2021 een aanschafsubsidie voor volledig elektrische auto’s vrij te maken van €6000. Met deze subsidie voor particulieren komt de aanschafwaarde van de verschillende typen auto’s een stuk dichter bij elkaar. Daarnaast zal de elektrische auto door marktwerking ook steeds goedkoper worden. Zo komen er steeds meer betaalbare modellen op de markt, zoals bijvoorbeeld van Volkswagen. Om een vergelijking te maken: een Volkswagen e-Golf kost nieuw 39.680 euro, de goedkoopste niet-elektrische Volkswagen Golf kost 23.620 euro. Dus dat is nu nog ruim 1,5 keer zo duur. Echter, met een aanschafsubsidie van €6000 en voordelen in gebruik en onderhoud maken het aantrekkelijker om voor het elektrische model te kiezen.
Zuinig in verbruik en onderhoud
Een elektrische auto rijdt zuiniger dan een benzine of dieselauto.
- Elektrisch 5,55 kilometer op 1 kWh aan elektriciteit, ofwel 18 kWh per 100 kilometer
- Benzine 16,67 kilometer op 1 liter benzine, ofwel 6 liter per 100 kilometer
- Diesel 20,00 kilometer op 1 liter diesel, ofwel 5 liter op 100 kilometer
Daarnaast zijn elektrische auto’s voordelig in het onderhoud: de auto levert minder servicekosten op door het weinige onderhoud dat de elektromotor nodig heeft.
Autoverzekering
Een verzekering voor een elektrische auto is duurder dan voor een brandstofauto. Het verschil in prijs is zo’n 20%. Een van de oorzaken van een hogere premie voor elektrische auto’s is dat ze duurder zijn in de aanschaf. Daarnaast is het vervangen van onderdelen duurder. Opvallend detail is dat elektrische auto’s een langere remweg hebben, waardoor de kans op een botsing groter is. Dit zijn voor verzekeraars argumenten om voor een elektrische auto een andere prijsstelling hanteren. Vergelijker Independer stelt daarbij dat verzekeraars nog niet over historische schadecijfers beschikken, en dat het daarom lastig is het werkelijke schadescenario te kunnen inschatten. Echter verschillen de premies bij verschillende partijen nog behoorlijk in prijsstelling. Het loont de moeite om een goede vergelijking te maken bij wie je het meest voordelig kan verzekeren.
Voorbeeld stimuleringsbeleid verzekeraar
Maar ook verzekeraars stimuleren in sommige gevallen het elektrisch rijden, zo biedt OHRA de ‘e-rijder’ bijvoorbeeld 15% korting op de autoverzekering. Waarom zou een verzekeraar dit stimuleren? Bij navraag komt OHRA met de volgende verklaring: “OHRA ziet de maatschappelijke trend in het gebruik van elektrische auto’s. We zien dat er de komende jaren veel staat te gebeuren op het gebied van mobiliteit. Wij bieden de klant graag gemak. Daarom stimuleren wij deze ontwikkeling en zijn we in staat een scherpe premie te bieden.”.
Betaalbaarheid voor ‘Jan Modaal’
Belangrijk voor de omslag van ‘normale’ auto’s naar elektrisch rijden is dat het te veroorloven is voor het gros van de Nederlanders. Uit de eerdergenoemde vertrouwelijke stukken blijkt dat over ca. twee jaar elektrisch rijden een stuk goedkoper wordt. Elke particulier krijgt in 2021 een subsidie van 6000 euro wanneer een elektrische auto wordt aangeschaft. Uit berekeningen van de NOS (kijkend naar aanschaf, energie en MRB) blijkt dat een elektrische auto in 2021 jaar €19.777 per jaar zal gaan kosten, versus €13.592 voor een benzineauto. Hierbij is geen rekening gehouden met het goedkoper worden van elektrische auto’s door marktwerking. De aanschafkosten van een elektrische auto versus een benzineauto komen dus steeds minder ver uit elkaar te liggen. Tel daarbij op dat de jaarlijkse kosten voor gebruik ná aanschaf bij een elektrische auto lager liggen, en het wordt ineens een veel aantrekkelijker idee om een elektrische auto aan te schaffen. Kortom, wanneer je met van deze subsidie gebruik zal maken om een goedkopere klasse elektrische auto aan te schaffen én je deze onafhankelijk van publieke laadpunten kan opladen is een transitie naar elektrisch rijden heel aantrekkelijk.